اینترنت وایمکس چیست؟

با تکنولوژی فعلی چند روش برای ارائه خدمات اینترنت وجود دارد که یکی از آنها شبکه وایمکس است. وایمکس شبکه ای بی سیم همچون شبکه تلفن همراه است که تمام خدمات اینترنتی دیگر سرویس ها را ارائه می دهد و در عین حال به زیرساخت های مخابراتی پرهزینه و گران احتیاجی ندارد. به همین دلیل استفاده از وایمکس گزینه‌ای مناسب برای دسترسی به اینترنت در نواحی توسعه‌ می باشد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، برای متصل‌کردن سیستم های رایانه ای به شبکه جهانی اینترنت، چند راه وجود دارد که هر یک ویژگی هایی دارد. این روش ها عبارتند از اتصال از طریق سیم به مودم یا اینترنت کابلی (اینترنت ثابت)، اتصال به یک شبکه وای فای (WiFi)، استفاده از اینترنت تلفن های همراه (اینترنت همراه) نیز گزینه اتصال از طریق خطوط Dial-up‌ که البته این آخری سرعت و کارایی چندانی ندارد. به هر حال روش های دسترسی به اینترنت این چند مورد می باشند.

تهیه زیرساخت‌های لازم برای دسترسی و اتصال به اینترنت از طریق اینترنت کابلی بسیار پر هزینه بودی و شرکتهای را متحمل هزینه های زیادی می کند. زیرا شرکت‌ها یا دولت‌ها باید هزینه سنگین نصب شبکه‌های متعدد برای رساندن کابل تلفن و اینترنت به واحدهای مختلف مسکونی یا اداری را متقبل شوند. همچنین فناوری DSL نیز نیاز به زیرساخت‌های مخابراتی خطوط تلفن ثابت دارد و همین امر سبب می‌شود، این فناوری بیشتر به شهرها محدود شده و بسیاری از روستاها یا نواحی بین شهری از دسترسی به اینترنت محروم باشند. به همین دلیل شاهد این هستیم که در بسیاری از مناطق دوردست نه تلفن و اینترنت ثابت وجود ندارد.

اینترنت پرسرعت، بدون نیاز به زیرساختها

شاید اینترنتی با سرعت بالا و البته بدون نیاز به سیم که در عین حال مناطق گسترده‌ای را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد، بتواند این مشکل را حل کند. فناوری وایمکس (WiMAX) یکی از انواع اینترنت پرسرعت است که برای حل این مشکلات وارد عرصه دیجیتال شد. همان‌طور که شبکه‌های تلفن همراه می‌توانند اینترنت همراه را در اختیار مشترکان خود قرار دهند و کاربران تلفن همراه از اینترنت همراه استفاده نمایند، شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات وایمکس نیز می‌توانند اینترنت بی‌سیم را بدون نیاز به خط تلفن به مشتریان خود عرضه کنند و این کاربران همچون کاربران تلفن همراه از شبکه اینترنت بهره مند شوند.

شبکه وایمکس شباهت‌ زیادی به شبکه‌ معمولی وای‌ فای دارد، با این تفاوت که گستره پوشش آن چندین برابر وای فای بوده و به این ترتیب می‌توان از آن در مناطقی که حتی شبکه تلفنی هم وجود ندارد استفاده کرد. در حقیقت وایمکس همچون یک شبکه تلفن همراه مجزا می باشد. یک سیستم وایمکس دارای دو بخش عمده است که عبارتند از «دکل وایمکس» و «دریافت‌کننده وایمکس» که این دو در ارتباط با یکدیگر می باشند.

عناصر فعال در شبکه وایمکس

دکل وایمکس (WiMAX tower) که اصلی ترین عنصر شبکه های وایمکس می باشد شباهت زیادی به دکل‌های شبکه‌های تلفن همراه دارد. دکل وایمکس می‌تواند منطقه‌ جغرافیایی گسترده‌ای را تحت پوشش خود قرار دهد و اینترنت را در محیط به اشتراک بگذارد. دکل وایمکس از طریق کابل به شبکه اینترنت متصل می‌شود یا این‌که با اتصال به دکلی دیگر به تبادل داده می‌پردازد. یعنی در برخی موارد دکل ها همچون عاملی جهت انتقال شبکه عمل می کنند و شبکه را از سرشاخه به مناطق دیگر می رسانند.

دریافت‌کننده وایمکس مودمی ساده همچون مودم وای فای می باشد که باید به آنتن ویژه‌ای متصل شود. در برخی مدل‌ها از مودم‌های وایمکس، این آنتن درون مودم جای گرفته است. مودم وایمکس برای فعالیت با نزدیک ترین دکل ارتباط می گیرد و پس از برقراری ارتباط اینترنت را از آن دریافت می کند.

پوشش شبکه و سرعت وایمکس

همانطور که ذکر شد وایمکس شباهت زیادی به شبکه وای فای دارد و از نظر ساختاری نیز کم و بیش مشابه با آن می باشد. شبکه وایمکس داده‌ها از طریق امواج رادیویی از رایانه‌ای به رایانه‌ای دیگر منتقل می‌شود. البته جهت جلوگیری از سرقت اطلاعات و دسترسی غیرمجاز دیگران به این داده ها، امواج به صورت رمزگذاری شده ارسال می‌شود. همانطور که در وای فای هم این کار انجام می شود.

سرعت انتقال داده در شبکه‌های وای‌‌ فای کمتر از شبکه وایمکس است که این موضوع نیز طبیعی است. زیرا در وای فای فرستنده یک مودم خانگی کوچک است حال آنکه در وایمکس یک دکل مخابراتی این کار را انجام می دهد. به هر حال اصلی‌ترین تفاوت بین وای فای و وایمکس مربوط به محیط پوشش شبکه‌ای آنها می باشد. شبکه وایمکس می‌تواند تا شعاع ۳۰ کیلومتری از دکل را پوشش دهد و کاربران وایمکس در این فاصله از اینترنت استفاده نمایند. در حالیکه در مورد وای فای این مقدار حداکثر به صد متر می رسد. همچنین وضعیت آب و هوایی، وجود ساختمان‌های بلند و نیز عوامل دیگر می‌تواند سبب کاهش دامنه پوشش شبکه‌های وایمکس شود که در آن صورت نیز این مقدار بسیار بیشتر از محوطه تحت پوشش وای فای می باشد.

وایمکس جایگزین اینترنت ثابت

بسیاری از کشورها که هنوز پیشرفت نکرده اند و از تجهیزات و زیرساخت‌های مخابراتی برای دسترسی به اینترنت پرسرعت محروم هستند، به سمت شبکه وایمکس گرایش پیدا کرده اند و تمایل به استفاده از آن دارند تا از این طریق بتوانند امکان دسترسی ساکنان نواحی مختلف و بویژه نواحی روستایی و دورافتاده به اینترنت پرسرعت را فراهم کنند. در کشور ما نیز اگرچه زیرساخت های مخابراتی موجود است و در کنار آن دو نوع اینترنت ثابت و همراه نیز در حال فعالیت هستند اما باز هم اینترنت وایمکس راه اندازی شده و به کاربران خود خدمت رسانی می کند.

انواع مودم‌های وایمکس

در خصوص مودم های وایمکس باید گفت که این مدم ها از سوی شرکت‌های ارائه‌دهنده شبکه وایمکس ارائه می شود که به دو دسته اصلی قابل تقسیم می باشند.

دست اول مودم‌هایی هستند که قالبا از آنها استفاده می شود که به آنها مودم داخلی (Indoor Modem) گفته می شود. این مودم‌ها قابل حمل هستند و می‌توان از آنها درون ساختمان یا بیرون از ساختمان استفاده کرد. منبع تغذیه این مودم‌ها، برق شهری است و به وسیله یک شارژر به برق متصل می شوند. باید توجه داشت که موقعیت جغرافیایی محل استفاده، نقش مهمی در کیفیت امواج و در نتیجه حجم داده‌های دریافتی و کیفیت اینترنت خواهد داشت.

دسته دوم از مودم‌ها را در اصطلاح جیبی (Pocket Modem) می‌نامند که بسیار کوچک است و قابل حمل نیز می باشد. این مودم‌ها از باتری کوچکی تغذیه می کند و به راحتی می‌توان به صورت بی‌سیم از آنها استفاده کرد. البته این حجم کوچک سرانجام به بهای کاهش کیفیت امواج دریافتی تمام می‌شود. کیفیت اینترنت این مودم ها کمتر از دو نوع ثابت آن است اما قابلیت حمل داشته و همچون گوشی قابل شارژ می باشد.

دسته سوم از مودم های وایمکس مودم‌های فضای باز (Outdoor Modem) هستند که به این نام مشهور می باشند. این مودم‌ها که معمولا قیمت بالاتری نسبت به مودم‌های دیگر دارند و عملکرد خوبی در دریافت امواج داشته و به همین دلیل برای مناطقی که پوشش امواج در آنها ضعیف‌تر است و از دکل های وایمکس فاصله زیادی دارند مناسب است. این مودم‌ها بزرگ‌تر از مودم‌های دیگر بوده و برای نصب بیرون از ساختمان طراحی شده‌اند و در نتیجه برای جابه‌جایی‌های مکرر مناسب نخواهند بود. این مودم ها تقریبا برای مصارف ثابت استفاده دارد و برای استفاده های مجموعه ای و اداری نیز بسیار کاربردی است. همچنین برخی از این مودم‌ها قابلیت وای‌‌ فای نداشته و حتما باید به وسیله کابل به رایانه و سیستم متصل شوند تا امکان استفاده از اینترنت را فراهم کنند.

وایمکس در ایران

همانطور که ذکر شد فناوری وایمکس در ایران نیز راه اندازی شده و اکنون چند شرکت ایرانی، خدمات وایمکس را به مشترکان خود ارائه می‌دهند که بزرگترین آنها «مبین‌نت» و «ایرانسل» می باشند که بیشترین پوشش شبکه‌ای را دارند. کاربران این دو شرکت می‌توانند با توجه به نیاز خود به اینترنت، از میان مودم‌های مختلف یکی را انتخاب کرده و بسته مناسب را انتخاب نمایند. همان‌طور که پیش از این ذکر شد، برای استفاده از اینترنت وایمکس به خط تلفن نیازی نخواهید داشت و با وجود مودم وایمکس در هر مکانی که پوشش شبکه وایمکس وجود داشته باشد امکان استفاده از آن وجود خواهد داشت.

در خصوص سرعت وایمکس در ایران نیز باید گفت که در ابتدا امکان استفاده از سرعت ۱۲۸ توسط شرکت های ارائه دهنده خدمات وجود داشت اما در حال حاضر امکان استفاده از سرعت های بالاتر آن نیز وجود دارد. البته باید توجه داشت که هزینه سرویس های وایمکس نسبت به سرویس های ثابت گران تر می باشد.