اینترنت اشیاء چیست و چه مزایایی دارد؟

حتما عبارت «اینترنت اشیاء» یا IoT را زیاد شنیده اید؛ اینترنت اشیاء اکنون یکی از جدیدترین تکنولوژی های دنیای فناوری اطلاعت می باشد که با رشد و پیشرفت آن دنیای بشر دچار تغییرات بسیاری خواهد شد و قطعا سبک زندگی انسان ها به وسیله آن تغییر خواهد یافت. احتمالا از معنا و کاربرد اینترنت اشیاء بی اطلاع هستید و تمایل دارید بدانید اینترنت اشیاء چیست و چه کاربردهایی دارد. بنابراین بهتر است این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید تا به طور کلی اینترنت اشیاء و موضوعات مرتبط با آن برای شما روشن شود.

اینترنت اشیاء از جمله جدیدترین تکنولوژی های حوزه فناوری اطلاعت می باشد که بخش های متخلف صنعت و زندگی را متحول و هوشمند کرده است. کشاورزی هوشمند، خانه هوشمند، اداره هوشمند، تجهیزات هوشمند، حمل‌ونقل هوشمند و به‌طور کلی شهر هوشمند هدفی است که اینترنت اشیاء به دنبال آن است و اکنون بخشی از آن تحقق پیدا کرده است. کشورهای بسیاری به دنبال استفاده از IoT هستند که برخی از آنها تا حدودی در این حوزه پیشرفت داشته اند. در صورتی که این فناوری جدید و نوپا بتواند به اهداف خود برسد می توان گفت که زندگی بشر به کلی تغییر کرده و آسوده تر خواهد شد. 

اینترنت اشیاء - IoT چیست؟

IoT مخفف عبارت Internet of Things و به معنی اینترنت اشیاء می باشد که در آن در آن اشیاء زندگی روزمره انسان از ماشین های صنعتی تا دستگاههای پوشیدنی هوشمند شده و به شبکه اینترنت متصل می شوند تا به این وسیله از طریق سنسورهای تعبیه شده در آن داده های لازم را جمع آوری کرده و آنها را در شبکه ارائه دهد. به این صورت است که یک شی هوشمند شده و از طریق شبکه اطلاعات خود را تبادل می کند و در صورت لزوم تحت کنترل انسان قرار می گیرد.

به عنوان مثال، ساختمانی را تصور کنید که در آن سنسورها گرمایش و روشنایی را تنظیم می کنند. در چنین ساختمانی که از اینترنت اشیاء استفاده می کند، انسان می تواند بخشهای مختلف آن را از طریق اینترنت و راه دور کنترل نماید. دیگر بخش های خانه نظیر تلویزیون، ماشین لباسشویی، روشنایی، خنک کننده و هر وسیله دیگری که امکان کنترل دیجتیالی آن وجود دارد نیز به اینترنت اشیاء مجهر می شود و به صورت دیجیتالی تحت کنترل انسان قرار می گیرد.

تاریخچه اینترنت اشیاء

اینترنت اشیاء مفهومی جدید در حوزه فناوری ارتباطات به حساب می آید که به تازگی رونق گرفته و بخش های مختلف زندگی بشر به آن مجهز شده اند، اما برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ توسط «کوین اشتون» مورد استفاده قرار گرفت و وی جهانی را وصف کرد که در آن هر شی بی جان برای خود دارای هویت دیجیتال بوده و به شبکه ای متصل باشد تا به وسیله آن رایانه ها امکان سازماندهی و کنترل آن اشیاء را داشته باشند. در آن زمان گرچه اینترنت و وبسایت های فعلی نیز به این کیفیت وجود نداشت اما اشتون چنین تصوری را در ذهن خود داشت.

حال پس از گذشت بیش از ۱۵ سال، تصور کوین در حال رونق گرفتن می باشد و بسیاری از دستگاه های موجود در زندگی بشر به اینترنت اشیاء متصل شده اند. تا پیش از این افراد درک درستی از اینترنت اشیاء نداشتند اما با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت و دستگاه های اینترنتی، این مفهوم نیز در اذهان عمومی جا افتاد و افراد از اینترنت اشیاء درک صحیحی پیدا کردند. با این وضعیت به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور زندگی بشر به کلی اینترنتی شده و اینترنت اشیاء به طور کامل راه اندازی شود.

اهمیت اینترنت اشیاء در چیست؟

اگر در فضای فناوری اطلاعات فعالیت کرده باشید احتمالا متوجه می شوید که تمرکز زیادی روی مفهوم اینترنت اشیاء وجود دارد و خبرهای گوناگونی در این خصوص مطرح شده و بحث های مختلفی در مورد آن مطرح می شود. بنابراین می توان گفت که اینترنت اشیاء اهمیت فراوانی برای فعالان این حوزه دارد. اما چرا اینترنت اشیاء اهمیت دارد؟ برای دریافت پاسخ لازم است با کارکردهای این تکنولوژی آشنا شده و از فواید آن بیشتر بدانید.

IoT یک امکان تسهلیگر برای مصرف کنندگان کالاها و خدمات می باشد که در عین حال برای کسب و کارها نیز مفید می باشد. به طور کلی این تکنولوژی برای بشر مفید بوده و در بخش های مختلف زندگی وی موثر واقع می شود. به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در ادامه برخی از بخش های متاثر از آن ذکر شده اند.

- پزشکی و سلامت
استفاده از IoT در بخش سلامت و در دستگاه های پوشیدنی بسیار کارآمد می باشد و افراد می توانند با استفاده از چنین دستگاه هایی به پایش سلامت، بیماری، تمرینات ورزشی، خواب و دیگر عادات سلامت خود بپردازند. بکارگیری اینترنت اشیاء در این حوزه می تواند مراقبت از سلامت بشر را به دنبال داشته باشد و بیماری ها را کنترل کرده و جان افراد را نجات دهد.

- فروشگاه‌ها
در بخش فروشگاهی مصرف کنندگان و فروشندگان هر دو از IoT نفع می برند؛ چراکه خریدار می تواند از فضای فروشگاه و کالاهای درون آن مطلع شده و به وسیله سنسورهای مختلف حس حضور در فروشگاه را تجربه کنند. در عین حال فروشندگان نیز می توانند از میزان موجودی کالاهای خود مطلع شده و علاوه بر این امنیت فروشگاه خود را نیز افزایش دهند.

- حمل و نقل
زمانی که خودروها به اینترنت متصل شوند و موقعیت خود را از طریق GPS اطلاع دهند، دیگر امکان پایش جاده ها برای پلیس به آسانی انجام می شود و در عین حال مسافرین نیز از وضعیت خودروهای عمومی و محل آنها در جاده و خیابان مطلع می شوند. همچنین بخش های حمل و نقل باری نیز از این موضوع نفع خواهند برد.

- صنایع و تولید
بخش صنایع و تولید می تواند یکی از بخشهایی باشد که بالاترین نفع را از اینترنت اشیاء می برد. استفاده از حسگرهای مختلف در ماشین آلات صنعت و تولید باعث می شود فرایند تولید یک کالا و فعالیت دستگاه ها به کلی در رایانه و شبکه مشخص باشد و در صورت بروز کوچکترین مشکل در هر بخشی اطلاع رسانی لازم انجام شود. همچنین در بخش انبارداری تولید نیز IoT بسیار مفید واقع خواهد شد.

- خانه و ساختمان
معمولا برای توضیح اینترنت اشیاء همین مثال زده می شود. روشنایی خودکار، گرمایش و سرمایش هوشمند، تلویزیون هوشمند، ماشین لباسشویی، یخچال دارای سنسور جهت اطلاع رسانی محتوای داخل آن و ... بخش های مختلف داخل خانه و ساختمان هستند که به اینترنت اشیاء مجهز می شوند.

فعالیت بخش های فوق و به طور کلی فعالیت اینترنت اشیاء تنها در صورتی به درستی انجام خواهد شد که بخش های ارتباطی و رایانه ای به خوبی عمل نمایند. چراکه در صورت عدم فعالیت اینترنت، شبکه، رایانه و گوشی های هوشمند، به کلی فعالیت IoT مختل شده و به نوعی از کار خواهد افتاد. لزا موارد مذکور اهمیت بالایی در IoT دارند. 

اینترنت اشیاء چه کاربردی دارد؟

گرچه در بخش قبل فواید و کاربردهای اینترنت اشیاء ذکر شد، اما برای درک بهتر موضوع لازم است مواردی به صورت محسوس ذکر شود. زندگی روزمره خود را تصور کنید که در آن برای استفاده از هر یک از دستگاه های داخل خانه باید به سراغ آن بروید. حال با استفاده از اینترنت اشیاء دیگر لازم نیست چنین کاری را انجام دهید. به عنوان مثال برای تغییر روشنایی ساختمان و روشن و خاموش لامپ ها لزومی ندارد به سراغ کلید بروید و می توانید این کار را به کمک گوشی هوشمند انجام دهید. 

زمانی که خارج از منزل هستید و قصد خرید دارید به راحتی می توانید به کمک موبایل وضعیت اقلام داخل یخچال را بررسی کرده و در صورت کمبود هر یک را خریداری نمایید. سپس پیش از رسیدن به خانه خنک کننده را روشن می کنید تا دمای ساختمان مطلوب شود. صدها کاربرد این چنینی برای IoT وجود دارد که در صورت تکامل یافتن آن می توان از آنها استفاده نمود.

تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیاء در دنیا چقدر است؟

با رونق گرفتن اینترنت و ورود تکنولوژی اینترنت اشیاء روز به روز بر تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیاء افزوده می شود به طوری که پیش بینی شده تا سال ۲۰۲۰ میلادی تعداد دستگاه های مبتنی بر اینترنت اشیاء از مرز ۵.۸ میلیارد عبور کند.

گرچه در کشور ما به اینترنت اشیاء توجهی نمی شود و می توان گفت که اصلا اینترنت اشیاء در ایران کاربرد ندارد؛ اما در برخی کشورهای دنیا روزانه تعداد زیادی دستگاه جدید مبتنی بر اینترنت اشیاء وارد بازار می شود و توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد. این را آمارهای جهانی نشان می دهد و بیانگر این است که بازارهای جهانی اینترنت اشیاء (IoT) در سایرهای آینده رشد بیشتری خواهد داشت.

وب‌سایت itproportal که در حوزه IT و فناوری اطلاعات فعالیت می کند به تازگی در گزارشی وضعیت اینترنت اشیاء و تعداد دستگاه های متصل به آن در دنیا را بررسی کرده است. این سایت در گزارش خود به نقل از کارشناسان و تحلیلگران فعال در حوزه تکنولوژی اعلام کرده که در آینده ای نزدیک تعداد دستگاه های مبتنی بر IoT رشدی بی سابقه داشته و رقم آن میلیاردی خواهد شد.

در ادامه این گزارش گفته شده که دستگاه های هوشمند اینترنت اشیاء در هر سال ۲۱.۵ درصد رشد پیدا می کنند و اگر وضعیت به همین صورت پیش برود در سال ۲۰۲۰ میلادی تعداد آنها از مرز ۵.۸ میلیارد دستگاه در دنیا خواهد گذشت. این در حالی است که کشور ما هنوز هیچ فعالیتی در زمینه IoT ندارد. برخی دیگر از کارشناسان نیز بخش‌های فعال در اینترنت اشیاء را صنعت، حمل و نقل و تجارت ذکر کرده اند که بالاترین فعالیت را در این حوزه دارند.

دوربین مدار بسته؛ بیشترین دستگاه متصل به اینترنت اشیاء

اما نکته جالب این که بر خلاف تصور افراد از دستگاه های اینترنت اشیاء، درصد بالایی از این دستگاه ها مربوط به دوربین های امنیتی می باشد. زمانی که نام اینترنت اشیاء به میان می آید غالب افراد تصور می کنند که منظور خودرو هوشمند یا یخچال و وسایل هوشمند منزل است و تعداد این دستگاه ها است که در دنیا به میلیارد رسیده است. اما بر خلاف تصور آنها، گزارش ها حاکی از آن است که بیشتر دستگاه‌های هوشمند متصل به اینترنت اشیاء مربوط به دوربین های مدار بسته متصل به اینترنت و برخی دیگر از دستگاه های مشابه است که تعداد آنها در سال جاری ۱.۱۷ میلیارد می باشد.

در صورتی که درک درستی از اینترنت اشیاء ندارید باید گفت که اینترنت اشیاء یا همان IoT به همه اشیاء، وسایل و ابزارهای موجود در زندگی انسان گفته می شود که هوشمند بوده و به اینترنت متصل می باشد. به این ترتیب فرد می توان آن را از راه دور کنترل کند. به عنوان مثال خودروی هوشمندی که به طور خودکار فرد را به مقصد می رساند و امکان کنترل آن از راه دور وجود دارد. یا یخچالی که به اینترنت متصل است و هوش مصنوعی آن کمبود مواد غذایی داخل آن را به صاحب اطلاع می دهد.

زندگی آینده بشر در شهرهای هوشمند تشکیل شده از اینترنت اشیاء خواهد گذشت و روز به روز بر طرفداران این فناوری افزوده خواهد شد. برخی از کشورها همچون کره جنوبی در این حوزه رشد داشته اند و برخی از کشورها نیز در حال آغاز فعالیت در آن هستند. در آینده به کمک دستگاه‌های الکترونیکی و هوشمند متصل به اینترنت می توان امور مختلفی نظیر حمل و نقل، معماری، صنعت و به طور کلی زندگی بشر را بهبود بخشید. 

منبع: ایتنا و ایسنا