تعداد کاربران تلگرام در ایران چقدر است؟

پیام رسان تلگرام روزی محبوب ترین پیام رسان ایرانی ها بود و روزانه حدود ۲.۵ میلیارد بازدید داشت که سهم عمده ای از آن توسط ایرانی ها رقم می خورد. این پیام رسان فیلتر شده اگرچه به ظاهر دارای ممنوعیت دسترسی است اما الان نیز همچون گذشته دارای کاربران زیادی در ایران می باشد که تعداد آنها طبق شواهد بیش از ۴۰ میلیون کاربر می باشد.

تلگرام در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد و در مدت کوتاهی توانست به پیام‌رسان برتر ایران تبدیل شود. اکنون بیش از یک سال از فیلترینگ پیام رسان محبوب ایرانی ها، تلگرام می‌گذرد و به نظر می رسد هیچ تغییری در رویه استفاده کاربران ایرانی از آن بوجود نیامده است. پیام رسان های ایرانی نیز شاهد افزایش تعداد کاربران نبوده اند. بنابراین می توان گفت که فیلترینگ تلگرام نه تنها موفق نبوده بلکه شکست نیز خورده است. این شکست اما باعث ایجاد خسارت برای پیام رسان های ایرانی نیز شده است.

سال گذشته و در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۹۷ که تلگرام برای همیشه فیلتر شد، این پیام رسان حدود ۴۰ میلیون ایرانی داشت که به طور روزانه در آن فعالیت می کردند. این تعداد کاربر ایرانی حدود ۷۵۰ هزار کانال به زبان فارسی راه اندازی کرده بوده و از آن استفاده می کردند. طبق آمار در آن زمان بازدید روزانه ایرانی ها از کانالهای تلگرامی حدود ۲.۵ میلیارد بود. پس از فیلتر شدن تلگرام اگرچه آمار بازدید کانال های آن افت ناگهانی داشت؛ اما با ظهور فیلترشکن های داخلی نظیر تلگرام طلایی و هاتگرام این افت پس از مدتی جبران شده و مجددا تمام کاربران تلگرام به استفاده از این پیام رسان از طریق روش جدیدی روی آوردند. بماند این که بسیاری از کاربران به وسیله فیلترشکن به طور مستقیم به تلگرام متصل می شدند.

تلگرام چند میلیون کاربر در ایران دارد؟

هیچ آمار رسمی و دقیقی در خصوص تعداد کاربران ایرانی تلگرام منتشر نشده است. بنابراین برای دستیابی به این آمار و مشخص شدن تعداد کاربران تلگرام در ایران باید از اظهار نظرهای مسئولین و نظرسنجی ها استفاده کرد. آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یک ماه پس از فیلتر شدن تلگرام درست زمانی که فیلترینگ تلگرام بیشتری اثر خود را داشته است اعلام کرده بود:

تنها یک میلیون نفر اپلیکیشن تلگرام را از روی گوشی‌های هوشمند خود حذف کرده‌اند

این اظهار نظر در زمان اوج تاثیر فیلترینگ تلگرام بوده و پس از آن رفته رفته اثر فیلترینگ کاهش یافته است. بنابراین طبق این نظر می توان گفت که تقریبا همان ۴۰ میلیون کاربران ایرانی همچنان در حال استفاده از تلگرام می باشند. برخی با استفاده از نسخه های غیررسمی تلگرام که دارای فیلترشکن داخلی می باشند و برخی نیز به طور مستقیم با استفاده از وی پی ان و پراکسی های عبور از فیلترینگ!

اما در مورد تعداد کاربرانی ایرانی که تلگرام را به وسیله پوسته‌های غیررسمی نظیر هاتگرام، تلگرام طلایی و موبوگرام مشاهده می کردند نیز اظهار نظرهایی وجود دارد. عبدالصمد خرم‌آبادی معاون وقت دادستان کل کشور در امور فضای مجازی در تابستان سال گذشته که تلگرام به تازگی فیلتر شده بود گفت:

بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

پس از آن نیز جواد جاویدنیا، سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در اردیبهشت امسال عنوان کرده بود که ۳۰ تا ۳۵ میلیون کاربر ایرانی از پوسته‌های غیررسمی تلگرام استفاده می‌کنند. جالب این است که تعداد کاربران تلگرام پس از فیلترینگ نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز یافته است. با توجه به دسترسی گسترده کاربران به وی پی ان، پروکسی و فیلترشکن ها و فعالیت تعداد زیادی پوسته غیررسمی تلگرام تعداد کاربران تلگرام نه تنها کاهش پیدا نمی کند بلکه رفته رفته افزایش نیز پیدا خواهد کرد.

استفاده میلیونها ایرانی از پوسته های غیررسمی و فیلترشکن ها

در اسفند سال ۹۷ نیز نظرسنجی در خصوص استفاده کاربران از تلگرام انجام شد و مشخص شد ۵۵.۹ درصد مردم ایران همچنان از تلگرام فیلتر شده استفاده می کنند. طبق این نظرسنجی مشخص شده تنها ۲.۴ درصد مردم کشور از پیام‌رسان بومی سروش استفاده می‌کنند.بنابراین می توان گفت که آمار کاربران فعال در تلگرام ۲۳ برابر کاربران فعال در پیام‌رسان سروش می باشد. باید توجه داشت که سروش بیشترین تعداد کاربر را در میان پیام‌رسان‌های ایرانی دارد.

با جمع بندی تمام این نظرات به این این نتیجه می‌رسیم که تعداد کاربران ایرانی فعال در تلگرام در حال حاضر بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر می باشد. این برآورد با حضور ۵۵ درصدی مردم ایران در تلگرام و آمار کاربرانِ چند ده میلیونی پوسته‌های غیررسمی تلگرام همخوانی دارد.

در مورد عدم استقبال کاربران ایرانی از پیام رسان های بومی به نظر می رسد دو مورد وجود داشته بشاد. کاربران ایرانی یا از ضعف ساختاری برنامه ها و قابلیت‌های پایین پیام‌رسان‌های داخلی ناراضی هستند؛ و یا این که به پیام رسان های بومی بی‌اعتماد بوده و تلگرام خارجی را بر آنها ترجیح می دهند. به نظر می رسد این دو مورد باعث شده باعث شده کاربران ایرانی تن به کوچ اجباری به پیام‌رسان‌های داخلی نداده و با استفاده از روش های مختلف برای ماندن در تلگرام تلاش کنند.

منبع: عصر ایران