رایانش ابری چیست و چه کاربردی دارد؟

رایانش ابری یکی از مفاهیم مهم در شبکه و اینترنت می باشد که امروزه رونق زیادی گرفته و کاربران بسیاری از آن استفاده می کنند. رایانش ابری (Cloud Computing) به معنی ارائه منابع رایانه ای نظیر دیسک (Hard disk)، رم (RAM)، پردازنده و یا بانک اطلاعاتی (دیتابیس) بصورت آنلاین می باشد. در این روش کاربران در ازای پرداخت هزینه از این منابع که توسط سرویس دهنده ارائه می شود استفاده می کنند. 

یکی از مفاهیم جدید در فضای وب و اینترنت رایانش ابری است که با پیشرفت تکنولوژی در بخش اینترنت این مفهوم جدید ابداع شده است. با توجه به پیشرفت فناوری در تمام بخش های زندگی رایانه و کامپیوتر وجود دارد و از آن استفاده می شود. اینترنت و وب سایت ها نیز از رایانه استفاده می کنند و برای پاسخگویی به نیازهای خود از بهترین سیستم های رایانه بهره گیری می کنند. اگر وبسایت پربازدید باشد و ساعات اوج بار داشته باشد به ناچار باید تجهیزات و امکانات را براساس اوج بار در نظر بگیرد. در حالی که این امکانات در زمان حداقل بار بلااستفاده باقی می ماند.

همچنین در خصوص فضای ذخیره سازی نیز به ناچار باید چند درصد بیشتر از حد نیاز خود را در نظر گرفته باشد تا در صورت لزوم از آن استفاده کند. علاوه بر این برای نگهداری و تعمیرات این سیستم ها نیز باید از هزینه صرف شود و در صورت لزوم از متخصصین کمک گرفته شود. حال تصور کنید تعداد زیادی از این سایت ها وجود داشته باشد و هر یک بخواهد همین کارها را انجام دهد. در این صورت شاهد حجم زیادی رایانه و امکانات بدون استفاده در هر یک از سایت ها خواهیم بود. 

با تمام این اوصاف و هزینه هایی که صرف آن می شود در نظر بگیرید که اگر این سیستم های رایانه ای را با هم یکی کرده و در یک جا جمع کنیم چه اتفاقی می افتد. در آن صورت بجای نصب تعداد زیادی سیستم از تعداد محدودتری سیستم رایانه ای (اما قوی تر) استفاده می شود و فضای ذخیره سازی و شبکه اینترنت آنها نیز بنابر نیاز کاربران خواهد بود. در این صورت تمام رایانه ها یکجا جمع می شوند و هزینه های نگهداری و پشتیبانی آنها نیز بر عهده یک مجموعه خواهد بود. علاوه بر این حافظه ذخیره سازی و امکانات لازم را بنابر نیاز کاربران به سیستم ها اضافه می شود و امکانات بدون استفاده به حداقل می رسد. بماند که امکان استفاده از این منابع رایانه ای از تمام دنیا برای کابرانش فراهم است.

در این سرویس شبکه رایانه ای یا اینترنت به ابر تشبیه شده است که کاربر از پشت صحنه و آنچه در پشت آن اتفاق می‌افتد اطلاع دقیقی ندارد. در اینترنت نیز به همین صورت است و اینترنت همچون ابر جزئیات فنی خود را از دید کاربران پنهان می کند و تنها کاربران از خدمات آن استفاده می کنند.

انواع سرویس های رایانش ابری کدام است؟

در رایانش ابری با اتصال چندین کامپیوتر به یکدیگر و اتصال آنها به شبکه و اینترنت امکان استفاده از آن را برای تعداد زیادی کاربر فراهم می شود. در این سرویس انبوه تقاضاها در هر لحظه به این سرویس ارسال می شود و سرویس پاسخ آنها را ارائه می دهد. رایانش ابری یک مفهوم کلی است و از سه زیرمجموعه SaaS، IaaS و PaaS تشکیل شده است. اگر از این سرویس شبکه ای جهت پاسخ به نیازهای نرم افزاری و اشتراک گذاشتن نرم افزار باشد به آن SaaS که مخفف Software as a Service است می باشد.

اگر سرویس به کلیه خدمات سیستمی نظیر دیتابیس، شبکه، فضای ذخیره سازی و ... را ارائه دهد به آن IaaS که مخفف Infrastructure as a Service است گفته می شود. البته نوع دیگری با عنوان PaaS که مخفف Platform as a Service است نیز وجود دارد که از توضیح آن صرف نظر می شود. در ادامه انواع سرویس های رایانش ابری را برای شما شرح داده و توضیح می دهیم.

رایانش ابری SaaS چیست؟

همانطور که ذکر شد رایانش ابری انوع مختلفی دارد که SaaS نیز یکی است آنهاست. Saas به اختصار از عبارت Software as a Service گرفته شده است و به معنی «نرم افزار به عنوان سرویس» می باشد. این نوع از رایانش ابری نرم افزارهایی هستند که به صورت سرویس آنلاین به کاربران ارائه می شود و روی سرورهای پایگاه ابری فعالیت می کنند. در اینترنت تعداد زیادی از این نوع سرویس وجود دارد که برخی از آنها نرم افزارهای حسابداری آنلاین، نرم افزار ارتباط با مشتری (CRM)، نرم افزار ایمیل و یا دیگر نرم افزارهای آنلاین می باشد. 

رایانش ابری PaaS چیست؟

نوع دیگری از رایانش ابری PaaS است که مخفف عبارت Platform as a Service می باشد که به معنی «پلتفرم به عنوان سرویس» است که در این روش شرکت ارائه دهنده خدمات یک پلتفرم خاصی را به مشتری ها ارائه می دهد. به عنوان مثال مشتری بصورت آنلاین از پلتفرم ویندوز استفاده می کند بدون این که درگیر مراحل راه اندازی و نصب آن شود.

رایانش ابری IaaS چیست؟

سرویس IaaS یکی از انواع سرویس های رایانش ابری است که مخفف عبارت Infrastructure as a Service می باشد که به معنی «زیرساخت به عنوان سرویس» است و شامل چندین سیستم سخت افزاری می شود. در این سرویس تمام زیرساخت های رایانه ای موجود در رایانش ابری نظیر فضای ذخیره سازی، پهنای باند، شبکه، دیتابیس و … در اختیار کاربر قرار می گیرد. هاستینگ و دیتاسنترها از این نوع هستند که یک سرور را در اختیار کاربران قرار می دهند. این سرویس رایج ترین نوع رایانش ابری در دنیاست که رشد روزافزون دارد.

رایانش ابری چه فوایدی دارد؟

با توجه به این که تعداد زیادی از کاربران و فعالان اینترنت از رایانش ابری بهره گیری می کند لازم است بدانیم که چرا چنین اتفاقی افتاده و چه ویژگی ها و فوایدی در رایانش ابری وجود دارد. همانطور که در ابتدا ذکر شد اصلی ترین ویژگی و فایده رایانش ابری صرفه جویی در هزینه و زیرساخت های رایانه ای است. اما در ادامه فواید کلی این سرویس را بیان می کنیم.

- صرفه جویی در هزینه و زیرساخت
یکی از فواید و البته اصلی ترین دلیل استفاده از رایانش ابری صرفه جویی در هزینه و تهیه زیرساخت های رایانه ای می باشد. کاربر به جای خرید رایانه و تجهیزات مربوطه و راه اندازی و نگهداری آن که هزینه های زیادی دارد تنها با پرداخت هزینه اندک از این امکانات بهره مند می شود. علاوه بر این که در صورت عدم تمایل می تواند سرویس را قطع کند و یا این که سرویس دیگری انتخاب کند. در حالی که اگر تجهیزات خریداری شده باشد این امکان وجود ندارد.

- هزینه پایین
هزینه استفاده از سرویس های ابری برای کاربران مناسب است و نسبت به خرید تجهیزات بسیار اندک می باشد. علتش هم این است که این خدمات به تعداد افراد زیادی ارائه می شود و همین باعث کاهش هزینه های آن خواهد شد.

- عدم نیاز به فضای فیزیکی
یکی از مشکلات نگهداری سیستم های رایانه فضای فیزیکی است. اگر شما بخواهید از رایانه برای خدمت رسانی به کاربران و اجرای سایت استفاده کنید لازم است شرایط نگهداری رایانه شما مناسب باشد و کمترین قطعی را داشته باشد. در این صورت به ناچار باید فضای مناسبی برای آن تهیه کنید. در حالی که در سرویس های ابری چنین نیست و شما نیازی به فضا ندارید و شرکت ارائه دهنده خدمات فضا را مهیا کرده است. 

- کیفیت بالای خدمات
سرور‌های ابری معمولا از بهترین کیفیت برخوردارند و سرعت بالایی نیز دارند. به همین دلیل در صورت استفاده از آنها شما شاهد بالاترین کیفیت خدمات خواهید بود و در نیتجه آن شما نیز بهترین خدمات را به مشتری های خود ارائه می دهید.

انواع روشهای ارائه سرویس ابری

سرویس های ابری انواع مختلفی دارند که این انواع مختلف به سه روش اجرا می شود. در حقیقت این موارد روشهای اجرای سرویس های رایانش ابری هستند و در ماهیت یکی بوده و تنها در روش اجرا متفاوت می باشند. سه روش سرویس ابری عمومی، سرویس ابری خصوصی و سرویس ابری هیبریدی که در ادامه به شرح هر یک خواهیم پرداخت.

سرویس ابری عمومی (Public Cloud)

در این روش تمامی زیرساخت ها و تجهیزات در ارتباط با اینترنت می باشد و همه کاربران اینترنت می‌توانند به آن دسترسی داشته و از آن استفاده کنند. فایده این نوع از سرویس ها این است که به علت عمومی بودن و تعداد بالای کاربران از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود.

سرویس ابری خصوصی (Private Cloud)

در این روش خدمات سرویس بصورت خصوصی می باشد. یعنی تمام کاربران اینترنت به آن دسترسی ندارند و تنها تعداد محدودی از کاربران امکان استفاده از آن را دارند. همچون سازمان ها که برای خود شبکه ای داخلی داشته باشند تا کاربران آنها از منابع این شبکه به صورت سرویس ابری استفاده نمایند. در این روش سیستم های رایانه ای و تجهیزات در اختیار سازمان است و نگهداری آن نیز بر عهده سازمان می باشد. کیفیت این نوع سرویس ها لزوما پایین نیست اما معمولا به خاطر تعداد کمتر اعضا از زیرساخت های کمتری استفاده می شود و البته کاربران کمترین نیز دارد.

سرویس ابری هیبرید (Hybrid Cloud)

سرویس هیبریدی اما ترکیبی از دو روش عمومی و خصوصی است. قبلی است. در سرویس ابری هیبرید از سرویس عمومی که همان دیتاسنتر و سرورهای عمومی است برای کاربران محدودی استفاده می شود. یعنی زیرساخت ها در اختیار شرکتهای ارائه دهنده خدمات عمومی است اما دسترسی به این خدمات تنها برای کاربران خاصی نظیر کارمندان سازمان می باشد. مزیت این روش بهره گیری از کیفیت بالای سرویس های عمومی بین اعضای خصوصی است.